Blog

 Η συμμετοχή σε διάφορες αθλητικές δραστηριότητες έχει αυξηθεί εντυπωσιακά τις τελευταίες δεκαετίες γεγονός το οποίο, έχει οδηγήσει σε αύξηση της επιδημιολογικής εμφάνισης των αθλητικών κακώσεων.

 Οι αθλητικές κακώσεις της ποδοκνημικής είναι πολύ συχνές στους αθλητές, όπως και η απογοήτευση όταν οι αθλητικές δραστηριότητες εξαιτίας του τραυματισμού θα πρέπει να μειωθούν ή να σταματήσουν για ένα διάστημα, έως ότου ο τραυματισμός αποθεραπευτεί. Η επαναφορά από ένα τραυματισμό με τις υπάρχουσες θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορεί να διαρκέσει και μήνες. Στις περιπτώσεις εκείνες που απαιτείται κάποια χειρουργική επέμβαση πάντοτε συστήνεται μια αργή και σταθερή μετεγχειρητική αποκατάσταση των αθλητών, η οποία όμως σε αρκετές περιπτώσεις δεν ακολουθείται λόγω της ανυπομονησίας των αθλητών να φτάσουν στα προ-εγχειρητικά επίπεδα. Οι επανατραυματισμοί και οι υποτροπές είναι συχνές, αφού σε αυτές τις περιπτώσεις το αρχικό τραύμα δεν έχει αποκατασταθεί πλήρως.

ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗ ή ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΚΝΗΜΙΚΗ ΑΡΘΡΩΣΗ

Αποτελεί τη σπουδαιότερη άρθρωση διότι μέσω αυτής επιτυγχάνεται η ένωση των οστών της κνήμης με το σκελετό του άκρου πόδα. Επίσης δια μέσου αυτής μεταφέρεται το βάρος του κορμού από την κνήμη στον άκρο πόδα. Οι αρθρικές επιφάνειες της άρθρωσης αυτής είναι :

• Η περονοκνημική γλήνη

• Η τροχιλία του αστραγάλου

Αρθρικός θύλακας

 Ο αρθρικός θύλακος αποτελείται από έξω προς τα έσω, από τον ινώδη θύλακο και τον αρθρικό υμένα.

 Ο ινώδης θύλακος έχει σχήμα περιχειρίδος και προσφύεται κοντά στις αρθρικές επιφάνειες.

 Ο αρθρικός υμένας σχηματίζει προς τα πίσω θυλακοειδείς αποφύσεις, που επικοινωνούν με τα έλυτρα των τενόντων.

Σύνδεσμοι

Την ποδοκνημική ενισχύουν οι εξής σύνδεσμοι :

1. Έσω πλάγιος ή δελτοειδής

 Ο έσω πλάγιος ή δελτοειδής σύνδεσμος είναι ισχυρός, έχει τρίγωνο σχήμα και εκφύεται από το έσω σφυρό. Στη συνέχεια, ο σύνδεσμος διαχωρίζεται σε τρεις δεσμίδες, τον πρόσθιο αστραγαλοκνημικό, τον πτερνοκνημικό και τον οπίσθιο αστραγαλοκνημικό σύνδεσμο, που καταφύονται στο σκαφοειδές οστούν, στον αστράγαλο και στην πτέρνα.

2. Έξω πλάγιος

 Ο έξω πλάγιος σύνδεσμος αποτελείται από τρείς ξεχωριστές δεσμίδες, από τις οποίες, οι δύο προσφύονται προς τα κάτω στον αστράγαλο και η μία στην πτέρνα. Αυτές είναι ο πρόσθιος και οπίσθιος αστραγαλοπερονιαίος και ο περονοσκαφοειδής σύνδεσμος.

3. Πρόσθιος σύνδεσμος κάτω κνημοπερονιαίας συνδέσμωσης

 Ο πρόσθιος σύνδεσμος της κάτω κνημοπερονιαίας συνδέσμωσης προσφύεται στην πρόσθια επιφάνεια του κάτω άκρου της κνήμης και της περόνης, ενισχύοντας από εμπρός την συνδέσμωση.

4. Οπίσθιος σύνδεσμος κάτω κνημοπερονιαίας συνδέσμωσης

Ο οπίσθιος σύνδεσμος της κάτω κνημοπερονιαίας συνδέσμωσης προσφύεται στην οπίσθια επιφάνεια του κάτω άκρου της κνήμης και της περόνης, ενισχύοντας από πίσω την συνδέσμωση.

ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΥΠΕΡΧΡΗΣΙΑ

ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ ΑΧΙΛΛΕΙΟΥ

Ο αχίλλειος τένοντας είναι ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος τένοντας στο ανθρώπινο σώμα. Η τενοντίτιδα είναι εξαιρετικά συνήθης σε δρομείς που αύξησαν απότομα την ένταση ή την διάρκεια της προπόνησης τους, καθώς επίσης και σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων ιδίως όταν κινούνται σε ανώμαλο έδαφος.

Ο τραυματισμός οφείλεται σε υπερχρησία και εντοπίζεται στην κατάφυση του, και πιο συγκεκριμένα στην πτέρνα ή δύο εκατοστά (2cm) ως έξι εκατοστά (6cm) υψηλότερα, όπου η αιμάτωση του τένοντα είναι πτωχή. Προδιαθετικός παράγων θεωρείται η μειωμένη ελαστικότητα του γαστροκνημίου.

Κλινική εικόνα

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στην περιοχή, που επιτείνεται κατά τη παθητική έκταση ή την ενεργητική κάμψη της ποδοκνημικής, ιδίως υπό αντίσταση. Επίσης παρατηρείται διάχυτο οίδημα κατά μήκος του τένοντα καθώς και ένα αίσθημα σκληρότητας.

Αντιμετώπιση

 Στην οξεία φάση (1η -2 η ημέρα) οι στόχοι μας είναι :

•                   η σταθεροποίηση του οιδήματος
•                   η πρόληψη των υποτροπών
•                   η μείωση του πόνου.

Συνιστάται περιορισμός της δραστηριότητας, κρυοθεραπεία, ανάρροπη θέση, ελαστική περίδεση και απλές ενεργητικές ασκήσεις των δακτύλων.

•    Στην Α΄ υποξεία φάση (3η -14η ημέρα) στόχοι μας είναι :
•                 η μείωση-απομάκρυνση του οιδήματος
•                 η ελαχιστοποίηση συσσώρευσης ουλώδους ιστού
•                 η έναρξη προοδευτικής φόρτισης και ανάκτηση δύναμης ευλυγισίας.

Η αποκατάσταση στον αγωνιστικό χώρο περιλαμβάνει :

•               διατάσεις μέχρι τα όρια του πόνου
•               ενδυνάμωση με λάστιχα αντίστασης σε όλες τις κινήσεις της ποδοκνημικής 
•               στατικό ποδήλατο, κολύμβηση ενώ μετά την 7η ημέρα, έναρξη της οργανωμένης  βάδισης χωρίς αναπαραγωγή πόνου προς εμπρός και πίσω.

Κριτήρια προόδου για την επόμενη φάση αποτελούν το πλήρες εύρος τροχιάς, ο ελάχιστος πόνος κατά τη συμπίεση της περιοχής και η δυνατότητα σταθεροποίησης σε μονοποδική στήριξη με κλειστά μάτια για 30΄΄.

Στην Β΄ υποξεία φάση (15η -30η ημέρα) στόχο αποτελεί η ανάκτηση της ελαστικότητας, της αντοχής, της δύναμης και της συναρμογής.

 Η αποκατάσταση στον αγωνιστικό χώρο περιλαμβάνει :

•          ενδυνάμωση γαστροκνημίου και υποκνημιδίου με άρσεις ποδοκνημικής (αρχικά διποδική εκτέλεση και σταδιακά μονοποδικά)
•          δρομικές-αλματικές ασκήσεις
•          ασκήσεις ισορροπίας, ιδιοδεκτικότητας
•          αερόβιο τρέξιμο σε χαμηλή ένταση
•          μετά την 20η ημέρα εφαρμόζεται ισοκινητική ενδυνάμωση, ενώ μετά το πέρας της 25ης ημέρας εκτελούνται βαλλιστικές ασκήσεις της ποδοκνημικής και δυναμικές διατάσεις.

Κριτήρια επανένταξης στο κανονικό πρόγραμμα άθλησης αποτελούν το πλήρες εύρος τροχιάς και η εκτέλεση εκρηκτικών δραστηριοτήτων του αθλήματος χωρίς ενοχλήσεις.

ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ ΠΕΡΟΝΙΑΙΩΝ ΜΥΩΝ

Οι τενόντιες κακώσεις των περονιαίων συχνά παραβλέπονται, διότι σπάνια αποτελούν μεμονωμένη κάκωση και συνήθως συναντώνται σε συνδυασμό με μέτριες και σοβαρές συνδεσμικές κακώσεις της ποδοκνημικής. Οι κακώσεις αυτές μπορεί να εμφανίζουν είτε άμεση (οξεία) είτε χρόνια εκδήλωση των συμπτωμάτων τους και οφείλονται σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις πρηνισμού αλλά και υπερβολικού υπτιασμού της ποδοκνημικής άρθρωσης ιδίως όταν ο αθλητής επανέρχεται σε αθλητική δραστηριότητα, μετά από μία περίοδο αποχής.

Κλινική Εικόνα

Τα συμπτώματα συνίστανται σε ευαισθησία και πόνο που επιτείνονται με τις περιστροφές της ποδοκνημικής ή το περπάτημα. Συχνά παρατηρείται οίδημα κατά μήκος των τενόντων. Ειδικότερα, ο πόνος εκλύεται κατά τον παθητικό υπτιασμό του ποδός και την έκταση της ποδοκνημικής ή τον ενεργητικό πρηνισμό του ποδός και την κάμψη της ποδοκνημικής, ιδίως υπό αντίσταση

Αντιμετώπιση

 Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με τον αιτιολογικό μηχανισμό της κάκωσης. Το πρόγραμμα αποκατάστασης είναι περίπου ίδιο με αυτό της τενοντίτιδας του αχίλλειου τένοντα.

•           Στην οξεία φάση περιλαμβάνει περιορισμό της δραστηριότητας του αθλητή, ψυχρά επιθέματα, ελαστική περίδεση και ανάπαυση.
•          Στην υποξεία φάση χρησιμοποιείται ήπια μάλαξη και ενδυνάμωση, η οποία ξεκινά με ισομετρικές ασκήσεις και αργότερα με ισοτονικές

Η επάνοδος σε αθλητική δραστηριότητα επιτρέπεται τρεις έως τέσσερις εβδομάδες, από την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας, τότε κρίνεται απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση.

ΠΕΛΜΑΤΙΑΙΑ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΙΤΙΔΑ

Η πελματιαία περιτονία είναι μια πυκνή ινώδης ταινία συνδετικού ιστού που εκφύεται από την πτέρνα και καταφύεται κάτω από τις κεφαλές των πέντε μεταταρσίων. Η πελματιαία απονεύρωση είναι το κεντρικό τμήμα της πελματιαίας περιτονίας και βρίσκεται μόνιμα υπό τάση για το σχηματισμό της ποδικής καμάρας. Εάν η ταινία είναι κοντή/σφιχτή τότε έχουμε υψηλή καμάρα (κοιλοποδία) ενώ εάν έχουμε χαλαρότητα της ταινίας σχηματίζεται χαμηλή καμάρα (πλατυποδία)

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα χαρακτηρίζεται από πόνο οφειλόμενο σε φλεγμονή της κατάφυσης της πελματιαίας περιτονίας στην έσω απόφυση του κυρτώματος της πτέρνας και αποτελεί σύνδρομο υπέρχρησης. Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι συχνή σε άτομα με διάφορους επιβαρυντικούς παράγοντες που ασκούν παρατεταμένη ή αυξημένη φόρτιση στην πελματιαία απονεύρωση, όπως οι αθλητές μεγάλων αποστάσεων, τα υπέρβαρα άτομα, οι γυναίκες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς επίσης αθλήματα που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενα άλματα

Κλινική Εικόνα

Τα συμπτώματα συνίστανται σε πόνο και ευαισθησία, που ξεκινούν από την έκφυση της πελματιαίας περιτονίας και την πτέρνα, πρωινή δυσκαμψία και χωλότητα. Ο πόνος μπορεί να είναι εντονότερος κατά τη βάδιση στις μύτες και στις πτέρνες Τα ενοχλήματα υποχωρούν με την ανάπαυση.

Αντιμετώπιση

 Το πρόγραμμα αποκατάστασης της πελματιαίας απονευρωσίτιδας χωρίζεται σε τρεις φάσεις

•           Στην πρώτη φάση στόχος είναι η μείωση του πόνου και η ανάκτηση της ελαστικότητας και του εύρους τροχιάς των αρθρώσεων του άκρου πόδα. Συνιστάται περιορισμός φυσικών δραστηριοτήτων, κρυοθεραπεία, διατάσεις αχίλλειου τένοντα, πελματιαίας περιτονίας, γαστροκνημίου και υποκνημιδίου, ασκήσεις ενδυνάμωσης και ανελαστική περίδεση.
•           Η δεύτερη φάση στοχεύει στη πλήρη ανάκτηση του εύρους τροχιάς αρθρώσεων του άκρου πόδα, της μυϊκής δύναμης και της ιδιοδεκτικότητας. 34 Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κρυοθεραπεία, ασκήσεις ενδυνάμωσης και ιδιοδεκτικότητας.
•           Στη τρίτη και τελευταία φάση, στόχος είναι η πλήρης ανάκτηση της ιδιοδεκτικότητας και η επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες. Περιλαμβάνει ασκήσεις μιμητικές του αθλήματος, ιδιοδεκτικότητας και ενδυνάμωσης. Κριτήριο επανένταξης στο κανονικό πρόγραμμα άθλησης είναι η εκτέλεση δραστηριοτήτων του αθλήματος χωρίς καμία ενόχληση .
•          Τέλος προτείνεται η χρήση εξατομικευμένων ορθωτικων πάτων.

Η χρήση εξατομικευμένων πάτων είναι η συντηρητική θεραπεία μαζί με όποια αγωγή συστήσει ο γιατρός (αντιφλεγμονώδη, παυσίπονα, διατάσεις). Το 90% των ανθρώπων που θα κάνουν συντηρητική αγωγή θα ιαθούν και δεν θα χρειαστεί να προχωρήσουν σε άλλες μεθόδους θεραπείας (κρουστικά, κορτιζόνη ή χειρουργείο) .

ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΑ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΚΑΙ ΟΠΙΣΘΙΟΥ ΚΝΗΜΙΑΙΟΥ ΜΥΟΣ

Ο πρόσθιος κνημιαίος μυς είναι υπεύθυνος για την έκταση και τον υπτιασμό του ποδός. Οι τενόντιες κακώσεις του πρόσθιου κνημιαίου είναι συνήθως αποτέλεσμα υπέρχρησης (τρέξιμο σε ανωφέρεια και κατωφέρεια, χιονοδρομίες και αθλήματα βάδισης) και περιλαμβάνουν κυρίως ιστολογικές αλλοιώσεις. Αντίστοιχα ο οπίσθιος κνημιαίος προκαλεί κάμψη και υπτιασμό της ποδοκνημικής. Οι τενόντιες κακώσεις του οπίσθιου κνημιαίου οφείλονται σε υπέρχρηση (συχνότερα σε δρομείς, ορειβάτες, χιονοδρόμους, χορευτές και παίκτες ομαδικών αθλημάτων) λόγω επαναλαμβανόμενης κάμψης και έκτασης. Προδιαθετικός παράγων είναι ο υπερπρηνισμός του ποδός, όπως συμβαίνει στους χιονοδρόμους και σε δρομείς, που κινούνται στο επικλινές άκρο του δρόμου.

Κλινική Εικόνα

Τα συμπτώματα συνίστανται σε ευαισθησία ή πόνο κατά τη διαδρομή των τενόντων καθώς και επώδυνο περιορισμό των κινήσεων του ποδός που επιτείνονται με την άσκηση και συνοδεύονται συχνά από κριγμό. Στην περίπτωση της τενοντοπάθειας του πρόσθιου κνημιαίου, ο πόνος αναπαράγεται κατά την παθητική κάμψη ή την ενεργητική έκταση του ποδός, ιδίως υπό αντίσταση. Αντίστοιχα στην τενοντοπάθεια του οπίσθιου κνημιαίου ο πόνος αναπαράγεται κατά την παθητική έκταση και τον πρηνισμό του ποδός ή την ενεργητική κάμψη του ποδός, ιδίως υπό αντίσταση.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία είναι συντηρητική και συνιστάται περιορισμός της δραστηριότητας ή ανάπαυση, ψυχρά επιθέματα, ελαστική επίδεση, χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και φυσιοθεραπεία, που περιλαμβάνει υπέρηχους και κινησιοθεραπεία. Αμέσως μετά και παράλληλα γίνεται προσπάθεια να αναγνωρισθούν οι αιτιολογικοί εμβιομηχανικοί παράγοντες που οδηγούν σε υπερφόρτωση των αντίστοιχων τενόντων και να διορθωθούν είτε μέσω τεχνικών βελτίωσης της λειτουργικής ικανότητας της άρθρωσης (δύναμη – ιδιοδεκτικότητα) είτε μέσω ορθωτικών προθέσεων. Η επάνοδος σε αθλητική δραστηριότητα επιτρέπεται τρεις έως τέσσερις εβδομάδες, από την έναρξη της θεραπευτικής αγωγής, ανάλογα με τη βαρύτητα της φλεγμονής και το είδος του αθλήματος. Εάν η τενοντίτιδα οφείλεται σε εξωτερική πίεση, συνιστάται η τροποποίηση των ιμάντων των αθλητικών υποδημάτων.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΡΗΞΗ ΑΧΙΛΛΕΙΟΥ ΤΕΝΟΝΤΑ

Οι ρήξεις του αχίλλειου τένοντα διακρίνονται σε τρεις βαθμούς. Η ρήξη πρώτου βαθμού αντιστοιχεί στην ήπια ρήξη του τένοντα, η ρήξη δευτέρου βαθμού στην μέτρια ρήξη ενώ η ρήξη τρίτου βαθμού στην ολική ρήξη του αχίλλειου τένοντα

Στον αθλητισμό η ολική ρήξη του αχίλλειου τένοντα παρατηρείται μετά την ηλικία των 25 έως 30 ετών και οφείλεται συνήθως σε βίαια σύσπαση του πλέγματος γαστροκνημίου και υποκνημιδίου κατά την απώθηση με το γόνατο σε κάμψη (όπως συμβαίνει στο τρέξιμο) ή όταν το πόδι εξαναγκάζεται σε ραχιαία κάμψη (όπως συμβαίνει κατά την απογείωση από άλματα)

Κλινική Εικόνα

Τα συμπτώματα της ολικής ρήξης του αχίλλειου τένοντα περιλαμβάνουν οξύ πόνο, ευαισθησία κατά την συμπίεση της περιοχής, αδυναμία της στάσης στα δάχτυλα καθώς και αδυναμία βάδισης. Η κλινική δοκιμασία που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της κάκωσης του αχίλλειου τένοντα είναι η δοκιμασία Thompson, η συμπίεση και η διάταση του αχίλλειου.

Τα συμπτώματα συνίστανται σε αιφνίδιο πόνο, σε πολλές περιπτώσεις όμως ο πόνος εμφανίζεται βαθμιαία και γίνεται περισσότερο αισθητός μετά το πέρας της άσκησης. Το πόδι μπορεί να εκτελέσει πελματιαία κάμψη και πολλές φορές είναι εφικτή η στήριξη στις κεφαλές του μεταταρσίου χωρίς να γίνει αισθητή κάποια ιδιαίτερη αδυναμία, παρά μόνο ελαφρά δυσφορία.

Αντιμετώπιση

Η αποκατάσταση της ολικής ρήξης του αχίλλειου τένοντα μπορεί να επιτευχθεί είτε συντηρητικά είτε χειρουργικά. Τα αποτελέσματα της χειρουργικής τενοντοπλαστικής είναι σαφώς καλύτερα συγκριτικά με τη συντηρητική προσέγγιση, καθώς συσχετίζεται με μικρότερο κίνδυνο υποτροπής και αυξημένη αντοχή του τένοντα.

•           Αρχικά για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα (4-7 εβδομάδες) χρησιμοποιείται ακινητοποίηση της ποδοκνημικής με εξωτερικό νάρθηκα βάδισης. Τις πρώτες εβδομάδες στόχος είναι η μείωση του πόνου και πρόληψη ατροφίας. Εκτελούνται απλές ενεργητικές ασκήσεις των δακτύλων και ισομετρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της ποδοκνημικής. Κριτήριο προόδου είναι η ελαχιστοποίηση του οιδήματος και η μερική φόρτιση του μέλους με χρήση εξωτερικού νάρθηκα χωρίς ενόχληση.
•          Στη συνέχεια (5η -8 η εβδομάδα) εκτελούνται ασκήσεις ελαστικότητας, δύναμης, αντοχής και συναρμογής. Η λειτουργική αποκατάσταση στον αγωνιστικό χώρο περιλαμβάνει κολύμβηση και οργανωμένη βάδιση με προοδευτική αύξηση του χρόνου επιβάρυνσης σε μη κεκλιμένο επίπεδο. Κριτήριο προόδου είναι η κανονική βάδιση και ο ελάχιστος ή καθόλου πόνος.
•          Τον τρίτο και τέταρτο μήνα μετά την εγχείρηση στόχος είναι η ανάκτηση πλήρους εύρους τροχιάς και ανάκτηση σημαντικού ποσοστού δύναμης, αντοχής και ισχύος. Η λειτουργική αποκατάσταση στον αγωνιστικό χώρο περιέχει, στατικό ποδήλατο, κολύμβηση και οργανωμένη βάδιση σε κεκλιμένο επίπεδο. Επίσης περιλαμβάνει ασκήσεις επανεκπαίδευσης ιδιοδεκτικότητας και ασκήσει ενδυνάμωσης της ποδοκνημικής άρθρωσης. Κριτήριο προόδου είναι η φυσιολογική βάδιση σε όλες τις επιφάνειες και επίτευξη ισορροπίας στο ένα πόδι.
•          Τον πέμπτο μήνα μετά το χειρουργείο ο αθλητής ξεκινά αερόβιο τρέξιμο με προοδευτικά αυξανόμενη ένταση και διάρκεια. Κριτήριο επανένταξης στο κανονικό πρόγραμμα άθλησης είναι το πλήρες εύρος τροχιάς, η εκτέλεση εκρηκτικών δραστηριοτήτων του αθλήματος και η καλή ψυχολογική κατάσταση του αθλητή.

ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ ΤΗΣ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ

Καμία άλλη άρθρωση του σώματος δεν υφίσταται τόσο συχνά συνδεσμικές κακώσεις όσο η περιοχή της ποδοκνηµικής. Πρόκειται για βίαια διάταση των μαλακών μορίων (συνδέσμων, θυλάκου, σπάνια μυών) που συγκρατούν την άρθρωση. Ο μηχανισμός πρόκλησης είναι :

•           βίαια ραιβοποίηση της άρθρωσης και υπτιασμό του ποδός, που είναι και το συχνότερο, όπου προκαλείται κάκωση του έξω πλαγίου συνδέσμου, κυρίως του προσθίου αστραγαλοπερονικού συνδέσμου.
•           η βίαια βλαισοποίηση της ποδοκνημικής και πρηνισμό της άρθρωσης, όπου προκαλείται κάκωση του έσω πλαγίου ή δελτοειδούς συνδέσμου.

Το διάστρεμμα της ποδοκνημικής οφείλεται :

•          Σε ενδογενείς παράγοντες, όπως τα ελλείμματα μυϊκής δύναμης, ελαστικότητας και ιδιοδεκτικότητας.
•          Σε εξωγενείς παράγοντες, όπως λανθασμένα εμβιομηχανικά πρότυπα εκτέλεσης, τα ακατάλληλα υποδήματα, προηγούμενοι τραυματισμοί ή ανεπαρκής προθέρμανση.

Η λειτουργική αστάθεια της ποδοκνημικής άρθρωσης έχει αναφερθεί ως σημαντικό εναπομένον έλλειμμα μετά από αποκατάσταση συνδεσμικής κάκωσης ποδοκνημικής και συνδέεται με υψηλή συχνότητα υποτροπών, ιστικής καταστροφής και μηχανικής αστάθειας στην άρθρωση.

Ταξινόμηση διαστρέμματος :

•          1ου βαθμού διάστρεμμα: Ελαφρά ρήξη, διάταση των συνδέσμων.
•          2ου βαθμού διάστρεμμα: Μερική ρήξη των συνδέσμων.
•          3ου βαθμού διάστρεμμα: Πλήρης ρήξη των συνδέσμων.

Κλινική Εικόνα

Τα συμπτώματα συνίστανται σε οίδημα, έντονο πόνο και περιορισμένη κινητικότητα της άρθρωσης.

Αντιμετώπιση

Ο σκοπός του προγράμματος αποκατάστασης της ποδοκνημικής είναι :

•          Να αυξήσει την ισχύ των μυών γύρω από την ποδοκνημική άρθρωση.
•          Να βελτιώσει την ιδιοδεκτικότητα της περιοχής.
•          Να προλάβει την δυσκαμψία που συχνά συνοδεύει την λάθος αντιμετώπιση.
•          Να επιστρέψει ο αθλητής με πλήρη λειτουργικότητα και ασφάλεια.

Οι ενέργειες που γίνονται μετά την εκδήλωση του τραυματισμού είναι :

•          Να τοποθετηθεί πάγος στην περιοχή της κάκωσης.
•          Να γίνει ακινητοποίηση με ελαστικό επίδεσμο.
•          Να τοποθετηθεί το μέλος σε ανάρροπη θέση.
•          Να μεταφερθεί ο τραυματίας σε ιατρείο για περαιτέρω εξετάσεις.

Στο διάστρεμμα πρώτου και δευτέρου βαθμού η θεραπεία είναι συντηρητική, ενώ στο διάστρεμμα τρίτου βαθμού προτιμάται η χειρουργική θεραπεία η οποία 47 συνιστάται σε συρραφή των συνδεσμικών και θυλακικών στοιχείων που έχουν υποστεί ρήξη.

Το πρόγραμμα αποκατάστασης αποτελείται από τέσσερις φάσεις :

•          Στην οξεία φάση (1η -3 η ημέρα), στόχος είναι η σταθεροποίηση του οιδήματος, η προφύλαξη υποτροπών και η μείωση του πόνου. Εφαρμόζεται πάγος, ενώ παράλληλα συνεχίζεται η ανάρροπη θέση, η ακινητοποίηση και η ελαστική περίδεση. Ο αθλητής πρέπει να ξεκινήσει διατάσεις και ειδικές ισομετρικές ασκήσεις ισχίου (κάμψη, έκταση, προσαγωγή-απαγωγή) και απλές ενεργητικές ασκήσεις δακτύλων σε ανεκτό σημείο.
•          Στην Α΄ υποξεία φάση (3η -10η μέρα) στόχος είναι έναρξη προοδευτικής φόρτισης, η απομάκρυνση του οιδήματος και η έναρξη ανάκτησης μυϊκής δύναμης-ευλυγισίας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μάλαξη, κρυοθεραπεία διατάσεις και ισομετρικές ασκήσεις των μυών της ποδοκνημικής. Επίσης από καθιστή θέση γίνεται επανεκπαίδευση της ιδιοδεκτικότητας. Στον αγωνιστικό χώρο μπορεί να γίνει έναρξη βάδισης μετά την 4η -5 η μέρα, στατικό ποδήλατο και ασκήσεις κορμού και άνω άκρων.
•          Στην Β΄υποξεία φάση στόχος είναι η ανάκτηση μυϊκής λειτουργικής ικανότητας. Συνεχίζεται η μάλαξη και η κρυοθεραπεία και εντατικοποιούνται οι ασκήσεις επανεκπαίδευσης ιδιοδεκτικότητας (από διποδική σε μονοποδική στήριξη). Έμφαση δίνεται στη σύγκεντρη ενδυνάμωση των περονιαίων μυών και στην έκκεντρη ενδυνάμωση του οπίσθιου κνημιαίου μυός. Η αποκατάσταση στον αγωνιστικό χώρο περιλαμβάνει αερόβιο τρέξιμο κ δρομικές ασκήσεις-διατάσεις από την 14 η με 15η μέρα. Κριτήριο προόδου για την επόμενη φάση είναι η απουσία πόνου κατά την συμπίεση, διάταση και ήπια έκκεντρη άσκηση των περονιαίων μυών καθώς και η δυνατότητα στήριξης στον ένα πόδι με κλειστά μάτια για 30΄΄.
•          Στην τελευταία φάση (21η -45η ημέρα) στόχος είναι η εκτέλεση μιμητικών ασκήσεων του αθλήματος καθώς και η αποκατάσταση της δύναμης και ελαστικότητας της άρθρωσης. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μάλαξη, 48 κρυοθεραπεία και ασκήσεις με λάστιχα μεγαλύτερης αντίστασης καθώς και ιδιοδεκτικές ασκήσεις. Στον αγωνιστικό χώρο εφαρμόζονται ασκήσεις δρομικές, αερόβιο τρέξιμο, αλματικές ασκήσεις, ισοκινητική ενδυνάμωση και μιμητικές ασκήσεις του αθλήματος. Κριτήριο για επανένταξη στο κανονικό πρόγραμμα άθλησης η εκτέλεση δραστηριοτήτων του αθλήματος με αλλαγές κατεύθυνσης, το πλήρες εύρος τροχιάς και η συμμετρία ισοκινητικής δύναμης.

•   Μελάνι –καρμπόν: Ήταν η πρώτη μέθοδος πελματογραφήματος .Το πόδι πατούσε πάνω σε ένα χαρτί και αυτό από κάτω είχε ένα φύλλο καρμπόν ,το οποίο αποτύπωνε το σχήμα του ποδιού. Ο κατασκευαστής , έκρινε οπτικά και μόνο, αν υπήρχε μικρή, μεσαία ή μεγάλη καμάρα. Οι πάτοι ήταν προκατασκευασμένοι ,σκληροί  και προσαρμοζόντουσαν στο οπτικό αποτέλεσμα. Υπήρχε η λογική του άκαμπτου πάτου. Γεγονός που έχει απορριφθεί πλέον από τη σύγχρονη εμβιομηχανική άκρου ποδός.

•   Αφρός αποτυπώματος: Ο αφρός αποτυπώματος είναι η πρώτη μέθοδος μέτρησης  ουσιαστικών δεδομένων του πέλματος για να κατασκευαστεί ένα καλό ζεύγος εξατομικευμένων ορθωτικών πάτων. Το πόδι ακουμπάει επάνω στον  αφρό και το υλικό υποχωρεί κάτω από την πίεση του βάρους του σώματος. Όταν το πόδι σηκωθεί από το υλικό, μας δίνει ένα τρισδιάστατο αποτύπωμα του ποδιού. Ο κατασκευαστής έριχνε μέσα γύψο, ο γύψος στέγνωνε και δημιουργούσε την εικόνα του ποδιού. Εκεί ξεκίναγε και δημιουργούσε τον πάτο, κατευθείαν επάνω στο ομοίωμα του ποδιού. Πλεονέκτημα του είναι ότι μπορούσε να παρέχει στον κατασκευαστή δεδομένα μέτρησης της καμάρας του ποδιού. Μειονεκτήματα  είναι α) ότι θέλει πολύ χρόνο για να γίνει ο πάτος, β) θέλει προσοχή ο τρόπος που θα ακουμπήσει το πόδι στον αφρό ώστε να μη γύρει κατά λάθος προς .

•   Scanner στατικά δισδιάστατα: Τα σκάνερ αυτά, είναι οι πρώτοι πελματογράφοι οι οποίοι λειτουργούσαν ακριβώς όπως τα σκάνερ γραφείων και απλά είχαν ένα γυαλί αρκετά ανθεκτικό να αντέξουν το βάρος του σώματος. Είχαν το πλεονέκτημα πως κατέγραφαν φωτογραφικά τα σημεία μέγιστης πίεσης (κάλοι, αλλοιώσεις της επιδερμίδας, σκληρύνσεις). Το μειονέκτημα τους είναι πως δεν έδιναν κανένα  ουσιαστικό στοιχείο μέτρησης . Ο κατασκευαστής μπορούσε  και πάλι να αρκεστεί μόνο οπτικά, ώστε να δει αν υπήρχε μικρή, μεσαία η μεγάλη καμάρα. Οι  πελματογράφοι  αυτοί ,παρουσίαζαν ελάχιστα στοιχεία  αποστάσεων (και όχι βάθους) όπως το μήκος και το πλάτος ποδιού.

•  Φορτικά scanner:Με την εξέλιξη της τεχνολογίας αναζητήθηκαν νέες μέθοδοι καταγραφής τουπέλματος.Εδώη τεχνολογία λοιπόν ,δημιούργησε τις πρώτες πλατφόρμες - πελματογράφους ,οι οποίοι άρχισαν να δίνουν πιο ουσιαστικά στοιχεία μετρήσεων .  Συνήθως ήταν μία λεπτή και επίπεδη πλατφόρμα, μεγέθους 1mΧ1m, όπου ο ασθενής - πελάτης, α) στεκόταν ακίνητος και β) έκανε μερικά βήματα τα οποία φρόντιζε, ένα από τα βήματα αυτά ,να είναι σχεδόν στο κέντρο της φορτιακής πλατφόρμας. Mε αυτό τον τρόπο μετράνε τα φορτία του πέλματος (Νιούτον) σε ακίνητη θέση και κατά βάδιση.  Βλέποντας ο κατασκευαστής σε ποιο σημείο του πέλματος είναι τα ελάχιστα ή τα μέγιστα σημεία, καταλάβαινε αν το πόδι γέρνει εξωτερικά (υπτιασμός) η  εσωτερικά (πρηνισμός), αν έχει πολλά φορτία στα μετατάρσια κλπ. Στόχος ήταν να αποφορτίσει αυτά τα σημεία μέγιστης πίεσης για να ανακουφίσει το πόδι. Οι φορτιακοί  πελματογράφοι , χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα (ακόμα ένας λόγος εκτενής χρήσης είναι ότι είναι και πιο οικονομικοί). Ωστόσο του λείπουν δύο βασικά στοιχεία, η αρχιτεκτονική και η μορφολογία του ποδιού. Δεν παρουσιάζουν κανένα στοιχείο σχετικά με το ύψος και το βάθος της καμάρας του ποδιού και τέλος τα στοιχεία που δίνουν σχετικά με τα φορτία για την “κατά βάδιση μέτρηση”, έχουν σημαντικές αποκλίσεις από την πραγματικότητα. Αυτό γίνεται γιατί όταν βαδίζει κάποιος χαλαρά, και ξαφνικά πρέπει να προσέξει να πατήσει στο κέντρο μίας πλατφόρμας, εκ των πραγμάτων αλλάζει την ταχύτητα.

Για πολλά χρόνια ,η κατασκευή των εξατομικευμένων ορθωτικών πάτων ,γινόταν με βάση τις μετρήσεις που πραγματοποιούσαν οι ειδικοί επαγγελματίες με δισδιάστατες πλατφόρμες ,οι οποίες μετρούσαν μόνο τα φορτία  που δεχόταν το πέλμα , σε στατική η δυναμική θέση.

Ωστόσο ο άκρος πόδας ,έχει μια πολυσύνθετη δομή  αποτελούμενη από 28 οστά τα οποία σχηματίζουν τρεις κάμαρες (έσω επιμήκης καμάρα, έξω επιμήκης κάμαρα και εγκάρσια καμάρα) οι οποίες, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους και η λειτουργία της μιας, επηρεάζει την άλλη. Το αποτέλεσμα είναι, ο άκρος πόδας να αποτελεί μια τρισδιάστατη θολωτή κατασκευή ,με καμάρες και αρθρώσεις και μια εξαιρετική γεωμετρία πάνω στην οποία στηρίζεται όλο το σώμα. Εδώ λοιπόν έγινε αντιληπτό, ότι δε θα μπορούσε η δισδιάστατη πλατφόρμα να δώσει μέτρηση που θα μπορούσε να απεικονίσει τις ανάγκες ενός τρισδιάστατου μοντέλου, καθώς είχαμε απουσία δυο πολύ σημαντικών  στοιχείων μέτρησης α) τη μέτρηση της αρχιτεκτονικής του ποδιού β) των  γωνιακών κλίσεων του ποδιού.

Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο αναπτύχθηκαν οι τρισδιάστατοι πελματογράφοι .

•   3D Οπτικομηχανικοί πελματογράφοι: Είναι πελματογράφοι που έδωσαν βαρύτητα να μετρήσουν την αρχιτεκτονική του ποδιού. Το πόδι ακουμπάει σε μία πλατφόρμα και από κάτω και γύρω από το πέλμα, ανυψώνονται ακίδες που περιβάλλουν το πόδι και μετρούν με ακρίβεια εκατοστού το ύψος, το βάθος των αψίδων του ποδιού και γενικά τη μορφολογία. Πλεονέκτημά τους είναι ότι μετράει τη μορφολογία του ποδιού και δείχνει τα σημεία μέγιστης πίεσης (όχι πόση είναι η πίεση αλλά που είναι).Ωστόσο τα μειονεκτήματα τους είναι ότι μετράει ανά 1cm τα δεδομένα, δεν μετράει ποσότητα φορτίων, και δεν βλέπει τη συμπεριφορά του ποδιού κατά βάδιση.

Έπειτα με την δημιουργία των προηγουμένης γενιάς τρισδιάστατων πελματογράφων ,όπου ακίδες ανά εκατοστό ποδιού ,ανυψώνονταν γύρω και κάτω από το πόδι είχαμε μια ακόμη πιο ουσιαστική μέτρηση δεδομένων για τις καμάρες και τα σημεία φόρτισης του ποδιού, όμως και πάλι απουσίαζε η ακρίβεια στα δεδομένα μέτρησης ,καθώς μέτρηση έχουμε  μόνο σε συγκεκριμένα σημεία (κάθε ακίδα μόνο ένα σημείο) και όχι σε όλο το μήκος του πέλματος.

Έτσι λοιπόν οι επιστήμονες και οι ειδικοί της υγείας καινοτομούν με τεχνολογία τελευταίας γενιάς και σχεδιάζουν τον 3Dlaserπελματογράφο.

  3DLaser πελματογράφοι: Αποτελεί την εξέλιξη όλων των προηγουμένων μεθόδων πελματογραφήματος . Με ακτίνα laser, μετράει την αρχιτεκτονική και τη μορφολογία του ποδιού με ακρίβεια χιλιοστού, σε όλο το μήκος του ποδιού και βλέπει τα σημεία μέγιστης φόρτισης. Επιπλέον μας δίνει με ακρίβεια τη γωνιακή κλίση της  ποδοκνημικής  άρθρωσης, τις θέσεις μέγιστης πίεσης του άκρου ποδός και την επιφάνεια στήριξης. Πλεονέκτημά τους είναι ότι η ακτίνα Laserκαταγραφεί με εξαιρετική ακρίβεια και την πιο μικρή λεπτομέρεια όλων των δεδομένων του ποδιού καθώς  μετράει με συνεχή ροή (όχι ανά 1cm).